Test 1-30/9/2014

Ομάδα:

Απαντήστε σε όσες περισσότερες ερωτήσεις μπορείτε. Συνεργαστείτε για το καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα. Μπορείτε να συμβουλεύεστε το βιβλίο σας ή/και το έντυπο υλικό που σας έχει δοθεί (όλα είναι διαθέσιμα και ηλεκτρονικά). Η βαθμολόγησή σας θα είναι ίδια για όλα.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Τρόποι πειθούς (σ.8)

1.      Στα παρακάτω παραδείγματα ποιους τρόπους πειθούς διαβλέπετε; Τεκμηριώστε τις απαντήσεις σας:

1. Οι "βιοταινίες" (biofilms) είναι γλοιώδεις βακτηριακές κοινω­νίες και προκαλούν επιμένουσες μολύνσεις. Από περιοδοντίτιδα και ωτίτιδες ως τη θανατηφόρο κυστική ίνωση, είναι αδύνατον να καταπολεμηθούν με αντιβιοτικά. Όχι μόνο εμποδίζουν τη διείσδυση του αντιβιοτικού κάτω από το γλοιώδες στρώμα τους αλλά μέσα σ' αυτό ορισμένοι από αυτούς τους μικροοργανισμούς έχουν δημιουργήσει περιοχές όπου διαβιούν σε ληθαργική κατά­σταση, έχοντας δηλαδή περιορίσει τον μεταβολισμό τους στο ε­λάχιστο.
2. Tο τελευταίο επίτευγμα της τεχνολογίας των τηλεπικοινωνιών σάς αξίζει. Αποκτήστε το!
3. Φυσικά δεν περιμένουμε από εσάς απάντηση σ' αυτά τα ερωτήματα, εφόσον πάντοτε είχατε ένδεια ιδεών και φτώχεια επιχειρημάτων.
4. Ο Ηράκλειτος είχε διαγνώσει πως στο Σύμπαν (και στην ανθρώπινη κοινωνία) όλα είναι και δεν είναι ενότητα, πως ο πόλεμος είναι κοινός και δίκιο είναι η έρις, κι όλα γίνονται με την έρι­δα και από ανάγκη. Και βέ­βαια, ο πολιτισμός έσπευσε να επιβεβαιώσει τη ρήση του μεγάλου Εφέσιου.
5.  Το Βυζάντιο στάθηκε το χρυσό παλάτι απ' όπου βγήκε η νέα λάμψη του Ελλη­νισμού. Ο σκοτεινιασμένος και ξεραμένος κόσμος, πάλι ξανάνθισε σαν περιβόλι μοσχοβολημένο, κι ο σπόρος ήταν ο ένας κι ακατάλυτος σπόρος της ζωής, ο Ελλη­νικός. Αυτό έκανε το μεγάλο ποιητή της Ιταλίας Λεοπάρδη να πει κατάπληκτος, γράφοντας για το βυζαντινό φιλόσοφο Πλήθωνα: «Ακατάλυτη και τρομερή δύνα­μη Ελλάδα! Χωρίς το δικό σου πνεύμα, τίποτα δε γίνεται στον κόσμο. Όλα τα γονι­μοποιείς εσύ. Για μια στιγμή φαίνεται πως πεθαίνεις, κι άξαφνα παρουσιάζεσαι πάλι ολοζώντανη και δροσερή εκεί που δε σε περίμενε κανείς!» [...]
6. Στην εποχή της γνώσης, της τεχνογνωσίας και της πληροφορίας όλα αλλάζουν, και το ζητούμενο είναι να αποφευχθεί κάθε αδυναμία προσαρμογής του πανεπιστημίου σε αυτή τη νέα αναδυόμενη κοινωνία. Γιατί σε αυτή τη νέα κοινωνία της καλπάζουσας γνώσης ο κάθε πολίτης θα πρέπει να επικαιροποιεί τη γνώση του. Η διά βίου εκπαίδευση ήδη δεν είναι σχήμα λόγου αλλά εξελίσσεται σε οδυνηρή και αναγκαία πραγματικότητα, αποτέλεσμα του εξοντωτικού για τις ανθρώπινες δυνατότητες ρυθμού της τεχνολογικής εξέλιξης. Ο μεγάλος κοσμολόγος Χόκινγκ τονίζει ότι με τους ρυθμούς παραγωγής γνώσης που αναπτύσσουμε θα δημοσιεύονται τρία συγγράμματα ανά λεπτό και δεν θα υπάρχει χρόνος να διαβάσει κανείς ούτε ένα από αυτά. Άλλη εκτίμηση αναφέρεται στην πολυπλοκότητα των υπολογιστών που ήδη διπλασιάζεται κάθε 15-18 μήνες.
7. Κάποιοι ανθρωπολόγοι χαρακτηρίζουν το ποδόσφαιρο «συναισθηματική πληγή» ή «χολέρα του ντελίριου». Όμως ο περισσότερος κόσμος θεωρεί ότι πρόκειται για το ωραιότερο σπορ-θέαμα, χωρίς να αγνοεί τα προβλήματά του. Προβλήματα, τα οποία χειροτερεύουν από την παγκοσμιοποίηση, που εκμεταλλεύεται την οικονομική πλευρά του. Για το φετινό πρωτάθλημα οι σπόνσορες πλήρωσαν περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ. Τα δε δικαιώματα για την τηλεόραση και τα κινητά τηλέφωνα πουλήθηκαν σε περίπου 170 χώρες για ένα δισ. ευρώ. Η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA) απέκτησε έτσι προϋπολογισμό μεγαλύτερο από της Γαλλίας. Οι σπόνσορες με τη σειρά τους γεμίζουν τον πλανήτη με τα προϊόντα-φετίχ τους: παπούτσια, φανέλες, μπάλες, κατασκευασμένα κατά κανόνα στις φτωχότερες περιοχές του κόσμου από εργάτες που υφίστανται άγρια εκμετάλλευση και τα οποία κατόπιν πουλιούνται χρυσά στις πλούσιες χώρες. Μια φανέλα στην Ευρώπη κοστίζει περίπου 70 ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει μισθό πολλών μηνών για το παιδί-εργάτη που την κατασκευάζει στην Ινδία.
8. Ο άνθρωπος γενικά οφείλει να σέβεται τον συνάνθρωπό του, στο βαθμό που ο ίδιος θα ήθελε να τον σεβαστούν, κάνοντας πράξη αυτό που πολύ εύστοχα είπε κάποτε ο Καζαντζάκης: «Αγάπα τον άνθρωπο, γιατί είσαι εσύ». Αν ο καθένας από μας βλέπει μέσα στον άλλο τον ίδιο του τον εαυτό, τότε είναι βέβαιο ότι πολλές παρανοήσεις, παρεξηγήσεις και αδικίες δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης, ενώ τα ανθρώπινα δικαιώματα θα είναι σεβαστά και κανείς δεν θα διανοείται να τα παραβιάσει.
9. Γνωρίζουμε πια καλά ότι αυτός ο μικρός πλανήτης δεν είναι απλά η κατοικία μας, είναι το σπιτικό μας, είναι η «μητρίδα» μας και ακόμη περισσότερο η Γη – πατρίδα μας. Μπορούμε να φύγουμε, να ταξιδέψουμε, να αποικίσουμε άλλους πλανήτες. Όμως εδώ στο σπίτι μας έχουμε τα φυτά μας, τα ζώα μας, τους νεκρούς μας. Η ζωή μας η ίδια βρίσκεται εδώ. Και πρέπει να προστατέψουμε και να σώσουμε τη Γη – πατρίδα μας.
10. Η είδηση δεν συγκίνησε κανέναν. Οι εφημερίδες, τα κόμματα και οι πασών αποχρώσεων προοδευτικοί ήταν απασχολημένοι με το να αναλύουν το μήνυμα των εκλογών και έτσι δεν βρήκαν την ευκαιρία ούτε να αναλύσουν ούτε να καταγγείλουν ότι στην Κωνσταντινούπολη παιδάκια 10 – 12 ετών ράβουν τα τζιν Benetton με μεροκάματο 200 δρχ. την ημέρα. Κανένας δε φώναξε για σκάνδαλο, γιατί φαίνεται ότι η Αριστερά στην εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν έχει τίποτε να πει για την παγκοσμιοποίηση της εκμετάλλευσης των παιδιών. Το θέμα – αν δεν της φαίνεται φυσιολογικό – δεν την απασχολεί. Στην εποχή μας σκάνδαλο είναι ότι πέφτει το χρηματιστήριο και όχι ότι κάθε λεπτό πεθαίνουν 25 παιδιά από ασιτία. Ότι 250 εκατομμύρια αγοράκια και κοριτσάκια σε όλον τον κόσμο ηλικίας 5 – 14 χρόνων δουλεύουν 14 – 16 ώρες την ημέρα δένοντας κόμπους σε χαλιά, στρίβοντας φύλλα καπνού, κόβοντας σπίρτα. Ότι παιδάκια παραμορφώνουν τα χέρια τους ράβοντας μπάλες, κόβοντας διαμάντια, παραμορφώνουν τα πόδια τους δουλεύοντας σε υαλουργίες, σε νταμάρια ή κάνοντας τους βαστάζους στις αγορές (...) ότι παιδάκια ξεφορτώνουν τούβλα στο Νεπάλ για 70 δρχ. σε κάθε 100 διαδρομές μεταξύ του φορτηγού και του γιαπιού.

Συλλογισμοί (σ.9-12)

2.      Τι είδους συλλογισμοί (α) ως προς την πορεία της σκέψης, β) ως προς τις προκείμενες, γ) ως προς τον αριθμό των προκείμενων προτάσεων) είναι οι παρακάτω και γιατί;

1.        Η εικόνα καλύπτει την παραπληροφόρηση. Από τη στιγμή που παρουσιάζονται τα γεγονότα προκύπτει το συμπέρασμα ότι είναι αληθινά. Η αλήθεια όμως έγκειται στον παραγωγό. Έτσι, η εικόνα αντικαθιστά την ίδια την πραγματικότητα. Ας θυμηθούμε τις σκηνές οικολογικής καταστροφής που προβάλλονταν κατά τη διάρκεια του πολέμου στον Περσικό Κόλπο. Λίγο αργότερα η εφημερίδα ‘Εl Pais’ ανακάλυψε ότι οι σκηνές ήταν ασύνδετες με τον πόλεμο. Ας διδασκόμαστε από τα τρωτά του ηλεκτρονικού τύπου και ας μην δείχνουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στον τύπο.

2.        Χώρες με μεγάλα ποσοστά αναλφαβητισμού δεν αναπτύσσονται οικονομικά. Οι περισσότερες αφρικάνικες χώρες έχουν μεγάλα ποσοστά αναλφαβητισμού. Αυτές οι χώρες δεν αναπτύσσονται οικονομικά.

3.        Αν κάποιος παραβαίνει τη νομοθεσία τιμωρείται. Ο Χ. παραβίασε το νόμο αφού συνελήφθη να κλέβει. Άρα, ο Χ. θα τιμωρηθεί.

4.        Οι επιστημονικές ανακαλύψεις οδηγούν την ανθρωπότητα ή σε πρόοδο ή σε ολοσχερή καταστροφή. Η επιστημονική αυτή ανακάλυψη συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού προβλήματος. Άρα, η επιστημονική αυτή ανακάλυψη σηματοδοτεί ευοίωνες εξελίξεις και οδηγεί σε πρόοδο.

5.        Από τη στιγμή που οι γενετικά μεταλλαγμένοι οργανισμοί (ΓΜΟ) απελευθερώνονται στο περιβάλλον, οι κίνδυνοι είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί. Οι ΓΜΟ δεν έχουν φυσικό βιότοπο, αφού δεν εξελίσσονται στη φύση, αλλά σχεδιάζονται στο εργαστήριο. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως θα συμπεριφερθούν στο ανοικτό περιβάλλον. Από τη στιγμή που θα απελευθερωθούν είναι αδύνατο να ανακληθούν.

6.        Στη χώρα μας παράλληλα με τα περιστατικά κακοποίησης ή παραμέλησης παιδιών, που κάθε χρόνο έρχονται στο φως, θα πρέπει να αναλογιστούμε και άλλα προβλήματα που τείνουν να λάβουν χρόνιο χαρακτήρα: την εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας καθώς και την αποστέρηση των δικαιωμάτων πρόσβασης στην εκπαίδευση και την περίθαλψη για τα παιδιά των μεταναστών ή άλλων κοινωνικών ομάδων. Όσο κι αν η εικόνα παραμένει συγκεχυμένη λόγω της έλλειψης επαρκών στοιχείων σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί απόλυτα ικανοποιητική. Τα δικαιώματα των παιδιών παραβιάζονται με τρόπους και έκταση, που κάθε άλλο παρά κολακεύουν τον πολιτισμό μας.

7.        Ο τουρισμός γενικά, κυρίως δε σε χώρες μικρές σαν την Ελλάδα, αποτελεί μια ανθρώπινη δραστηριότητα η οποία εντάσσεται στις προσπάθειες οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, περιέχει όμως πολλά στοιχεία αστάθειας στις σχέσεις ανθρώπου και περιβάλλοντος και περικλείει πολλούς κινδύνους. Αρκεί να θυμηθούμε ότι σε μικρές κοινωνίες (π.χ. νησιά) ο ανθρώπινος πληθυσμός στην τουριστική περίοδο μπορεί και να δεκαπλασιαστεί, με όλα τα επακόλουθα αυτής της αύξησης για τους τοπικούς φυσικούς πόρους, τους ρυθμούς ζωής της συγκεκριμένης κοινότητας και τον πολιτισμό της. Σε αυτή την κλίμακα του κοινωνικού φαινομένου της απότομης πληθυσμιακής επίθεσης η συμβατική λύση που δίνει ο βιομηχανοποιημένος τουρισμός είναι κατ' ανάγκη επιθετική. Μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα βιάζουν πολλές φορές το περιβάλλον, «πακέτα» για την καλύτερη «εκμετάλλευση» των τουριστών ετοιμάζονται, αγροτικά προϊόντα γεμάτα χημικά στοιχεία και κακότεχνα προϊόντα «δήθεν» λαϊκής τέχνης παράγονται.

8.        Η φαντασία είναι εξίσου απαραίτητη για να καταλάβει κανείς την πραγματικότητα. Την αξία που έχει η φαντασία τη συναντά κανείς και στα μαθηματικά. Γιατί, για να αποδείξεις ότι κάτι ισχύει, πρέπει πρώτα να περάσεις από την υπόθεση ότι δεν ισχύει. Αυτό κι αν απαιτεί φαντασία!

9.        Η γλωσσομάθεια είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία από ποτέ, ως δεξιότητα που αυξάνει τις πιθανότητες να βρει κάποιος εργασία. Παρόμοια αναγκαιότητα παρουσιάζεται και για την εκμάθηση χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Άνθρωπος που δε γνωρίζει χειρισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών και αξιοποίηση των αντίστοιχων προγραμμάτων, θα δυσκολευτεί κατά πάσα πιθανότητα στην διαδικασία διεκδίκησης μια εργασιακής θέσης.  

10.    O περιπτεράς μου, ένας εξηντάρης λαϊκός τύπος, κουνούσε το κεφάλι του με αγανάκτηση. «Τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί», ξέσπασε, «που δεν ανοίγουν εφημερίδα ούτε όταν την έχουν αγοράσει;» Αναφερόταν στους όχι λίγους πελάτες του που, αφού πάρουν στα χέρια τους και πληρώσουν την α ή τη β εφημερίδα, βγάζουν από μέσα το cd, το dvd ή όποιο άλλο, απαραίτητο πλέον, δώρο περικλείεται στο σελοφάν και πετούν το έντυπο σώμα στον πρώτο κάδο απορριμμάτων που βρίσκουν μπροστά τους. Αλήθεια, τι σόι άνθρωποι; Τι σόι λαός; Για ποιο επίπεδο πολιτισμού και ποια ποιότητα ανθρώπων μιλάμε, όταν έχουμε έναν λαό που δεν διαβάζει;

Αξιολόγηση του επιχειρήματος (σ.12-15)

3.      Αναγνωρίστε το είδος των συλλογισμών και αξιολογήστε τους:

1.    Όλοι οι πλανήτες φωτίζονται από τον ήλιο. Η γη φωτίζεται από τον ήλιο. Άρα, η γη είναι πλανήτης.

2.    Ο Γιάννης είναι ψηλός. Το βουνό είναι ψηλό. Άρα, ο Γιάννης είναι βουνό.

3.    Οι συμμαθητές μου στην τάξη έχουν γενικό βαθμό 20 στα φιλολογικά μαθήματα. Άρα, οι συμμαθητές μου είναι αριστούχοι στα φιλολογικά μαθήματα.

4.    Σήμερα το πρωί ένας ταξιτζής μου έκλεψε το πορτοφόλι μου. Συμπεραίνω λοιπόν, ότι οι ταξιτζήδες είναι κλέφτες.

5.    Η πολυκατοικία κατέρρευσε, έπειτα από το σεισμό των 9,5 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ που προηγήθηκε.

6.    Σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα, γιατί έτρεχε με την ταχύτητα των 130 χλμ/ώρα.

7.    Είναι Τρίτη και 13. Άρα, κάτι κακό θα μου συμβεί.

8.    Έχει έντονο άγχος. Επομένως, θα πάθει έμφραγμα.

9.    Όπως στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, έτσι και στην περίπτωση άλλης στρατιωτικής χρήσης πυρηνικών όπλων τα αποτελέσματα θα είναι ολέθρια.

10.    Τα παιδιά είναι σαν τα λουλούδια. Χρειάζονται και τα δυο φροντίδα και περιποίηση, για να αναπτυχθούν.

11.    Όπως στα χαρτιά χρειάζεται κανείς τύχη ,για να κερδίσει, έτσι και στη ζωή τον πρώτο λόγο για την επιτυχία τον έχει πάντα η τύχη.

12.    Για το οικολογικό αδιέξοδο ευθύνονται τα καυσαέρια των αυτοκινήτων.

13.    Επειδή είναι ανθρωπιστής βοηθά πάντα με όλες τις δυνάμεις του τον πάσχοντα συνάνθρωπο.

14.    Ο χρήστης ναρκωτικών οδεύει προς τον θάνατο.

15.    Σήμερα το πρωί στις 10 τράκαρε. Φυσικό ήταν, αφού πιο πριν είχε δει μια μαύρη γάτα.

16.    Ο χρυσός είναι μέταλλο. Η σιωπή είναι χρυσός. Άρα η σιωπή είναι μέταλλο.

17.    Η ελευθερία του σύγχρονου ανθρώπου έχει άμεση σχέση με τη δυνατότητα του να καταναλώνει. Η διαφήμιση πολλαπλασιάζει τόσο τις ανάγκες του, ώστε η κάλυψή τους είναι συχνά αδύνατη. Άρα, η διαφήμιση οδηγεί τον άνθρωπο σε μια νέα μορφή δουλείας.

18.    Στη Μέση Εκπαίδευση η διδασκαλία της Λογοτε­χνίας γίνεται με αναχρονιστικές μεθόδους. Στο μά­θημα της Ιστορίας τα κεφάλαια για την Τέχνη παρα­λείπονται ή διδάσκονται συνοπτικά. Τέλος, οι πολιτι­στικές εκδηλώσεις γίνονται χωρίς τη στοιχειώδη προετοιμασία.  Το υπουργείο Παιδείας, δεν παίρνει πρωτοβουλίες για να αναβαθμιστεί ή επαφή του μαθητή με την τέχνη. Άρα, η Τέχνη στη Μέση Εκπαίδευση παραγκωνίζεται.

19.     Στη σύγχρονη Ελλάδα ο νομοταγής πολίτης είναι υπο­χρεωμένος να υπομένει την ανεπάρκεια του εκπαιδευ­τικού συστήματος αλλά και την αδιαφορία του κράτους για την υγεία του. Άρα, στη σύγχρονη Ελλάδα ο νομοταγής πολίτης δεν έχει σχεδόν κανένα δικαίωμα.

20.     Ο ανταγωνισμός, ο καταναλωτισμός και το κυνήγι της επιτυχίας αποτελούν τις κυρίαρχες αξίες της σύγχρονης κοινωνίας. Άρα, στις αναπτυγμένες κοινωνίες αυξάνονται διαρκώς, εκδηλώσεις άγχους.

21.     Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας πάσχει στον τομέα της υλικοτεχνικής υποδομής. Άρα, η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.

22.     Ο ουρανός είναι συννεφιασμένος. Θα βρέξει.

23.     Όπως στο Βιετνάμ, έτσι και στο Ιράκ, οι Αμερικανοί πραγματοποίησαν ει­σβολή για να προασπίσουν τα συμφέροντά τους και όχι με σκοπό να αποκα­ταστήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.  

24.     Τα σκυλάκια μοιάζουν με τα μικρά παιδιά. Έχουν ανάγκη από στοργή και προστασία για να ξεπεράσουν το φόβο μπροστά στο άγνωστο.

Απόφθεγμα, ρητό, γνωμικό

Το απόφθεγμά μου

Το απόφθεγμα/ρητό/γνωμικό είναι μια σύντομη φράση που εκφράζει επιγραμματικά μια αλήθεια και μπορεί να υποδεικνύει μια ορισμένη στάση ζωής ή συμπεριφορά.

1. Αναζητήστε στα βιβλία σας, τις βιβλιοθήκες, το διαδίκτυο, στις βιογραφίες μεγάλων διανοουμένων, λογοτεχνών, επιστημόνων, καλλιτεχνών κ.ά. πέντε (5) αποφθέγματα που θεωρείτε σημαντικά και καταγράψτε τα. 
2. Στη συνέχεια επιλέξτε ένα από αυτά και αναπτύξτε το, τεκμηριώνοντας την ισχύ του. 
3. Τέλος, δοκιμάστε να συντάξετε το δικό σας απόφθεγμα για ένα θέμα, και παρουσιάστε το στην τάξη με όποιον τρόπο θεωρείτε καταλληλότερο. 
4. Θα ήταν καλό να το αναρτήσετε στο ιστολόγιο για να μπορούμε να το σχολιάσουμε.