Ένα ρομπότ δεν επιτρέπεται να βλάψει ποτέ έναν άνθρωπο
ή με την αδράνειά του να αφήσει να πάθει κακό.
Ένα ρομπότ πρέπει να εκτελεί όλες τις διαταγές των
ανθρώπων, εκτός αν οι διαταγές αυτές έρχονται σε αντίθεση με τον πρώτο νόμο.
Ένα ρομπότ πρέπει να προστατεύει την ύπαρξή του, εφ’
όσον η φροντίδα αυτή δεν συγκρούεται με τον πρώτο ή/και τον δεύτερο νόμο.
Εγχειρίδιο
ρομποτικής 56η έκδοση, 2058 μ.χ.
Αυτοί είναι οι τρεις νόμοι των ρομπότ, όπως
τους όρισε ο Ισαάκ Ασίμωφ στο βιβλίο του "Εγώ, το ρομπότ". Η επιστημονική
φαντασία έχει κάτι σαν "ημερομηνία λήξης", με την έννοια ότι πολλές ιδέες
συγγραφέων του παρελθόντος είναι πλέον κομμάτι του δικού μας, ολότελα
ρεαλιστικού κόσμου, όπως π.χ. η δουλειά του Ιουλίου Βερν. Για την εποχή του η
δουλειά του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επιστημονική φαντασία, αλλά τα
υποβρύχια, τα ταξίδια στο φεγγάρι και ο γύρος του κόσμου, όχι σε ογδόνταημέρες, αλλά σε μερικές ώρες δεν μας φαίνονται καθόλου παράλογα.
Με αυτό το δεδομένο οι τεχνοφοβικοί έχουν
κάθε λόγο να ανησυχούν μετά από τόσες νοσηρές προβλέψεις για το μέλλον της
ανθρωπότητας από ταινίες όπως το Μάτριξ, ο εξολοθρευτής και την, όχι και τόσο
πετυχημένη μεταφορά του εγώ, το ρομπότ στον κινηματογράφο.
Η εξέγερση των μηχανών είναι εδώ και χρόνια
το ψωμοτύρι για τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Αυτό που είναι τρομαχτικό
όμως είναι πως δεν είναι παράλογες. Από μια ουδέτερη ματιά, είναι λογικό μια
οντότητα που είναι πιο δυνατή, πιο ανθεκτική και απείρως εξυπνότερη να μην
δέχεται να παίζει τον ρόλο του σκλάβου για ένα παρωχημένο και ‘’εύθραυστο’’ ον.
Ούτε ένας άνθρωπος θα δεχόταν να είναι σκλάβος ενός σκύλου φερ’ ειπείν. Από την
άλλη, με μια ουδέτερη ματιά ενός παρατηρητή και πάλι, όταν ένα πλάσμα κάνει
κακά του και ένα άλλο τρέχει με ένα χαρτί από πίσω και τα μαζεύει, είναι κάπως
αμφίβολο ποιος κάνει κουμάντο τελικά.
Πίσω στο θέμα των ρομπότ. Πολλές
προβλέψεις είναι δυσοίωνες, αλλά όχι κατ’ αποκλειστικότητα. Για κάθε
τερμινέιτορ υπάρχει ένας Μέγκαμαν και για κάθε πράκτορα Σμιθ υπάρχει ένας ΆστροΜπόι.
Στην τελική ακόμα και το καλύτερο ρομπότ, η
τελειότερη τεχνητή νοημοσύνη είναι ανθρώπινο δημιούργημα, ένα προϊόν. Μπορεί
στο παρελθόν να είχαμε αρκετά ατελή προϊόντα, αλλά είχαμε και αμέτρητα τέλεια.
Απλά αν ποτέ φτάσουμε στο σημείο να έχουμε τεχνητές νοημοσύνες και πανίσχυρες,
αυτοδύναμες μηχανές, μάλλον δεν θα έχουμε την ευκαιρία να επιστρέψουμε στο
στάδιο του επανασχεδιασμού. Πίσω στην αισιοδοξία!
Ο άνθρωπος έχει το γνώρισμα να μεγαλουργεί
και να αυτοκαταστρέφεται. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η πυρηνική ενέργεια και η
χρήση της ως βόμβας. Γιατί δηλαδή να μην επαναλάβει μια Χιροσίμα, παγκόσμιας
εμβέλειας αυτή την φορά; Άρα ένας πιθανός κίνδυνος δεν υπάρχει στην δημιουργία
ρομπότ, αλλά στην λανθασμένη χρήση τους.
Σε ένα σενάριο όπου ο άνθρωπος έχει
καταφέρει και έχει δημιουργήσει ρομπότ, εγώ βλέπω δυο πιθανές εξελίξεις. Στην
μια έχουμε μερικούς καταπληκτικούς, πανέξυπνους και σίγουρα πανάκριβους
σκλάβους. Οι ζωές των πλουσίων διευκολύνονται κατακόρυφα και των φτωχών
δυσκολεύουν αντίστοιχα. Αυτή είναι η αισιόδοξη!
Στην δεύτερη, κάποιος, για κάποιον δόλιο
σκοπό καταφέρνει και βρίσκει "τρύπες" σε όποια δικλείδα ασφαλείας υπάρχει και
όπως ήταν αναμενόμενο τα πράγματα πάνε κατά διαόλου από ΄κει και πέρα.
Αλλά μήπως είναι υπερβολές όλα αυτά; Μήπως ο
άνθρωπος δεν είναι τόσο χαζός;
Μπα, μάλλον είναι.