Νίκος Καββαδίας, Mal du
départ[1]
Στην αδερφή
μου Ζένια
Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής
των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων,
και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές,
χωρίς να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων.
θ’ αναχωρούν σαν πάντοτε περήφανα τα πλοία,
κι εγώ, σκυφτός σ’ ένα γραφείο με χάρτες ναυτικούς,
θα κάνω αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία.
Θα πάψω πια για μακρινά ταξίδια να μιλώ・
κι η μάνα μου, χαρούμενη, θα λέει σ’ όποιον ρωτά:
« Ήταν μια λόξα
νεανική, μα τώρα έχει περάσει…»
Μα ο εαυτός μου μια βραδιά εμπρός μου θα υψωθεί
και λόγο, ως ένας δικαστής στυγνός[6],
θα μου ζητήσει,
κι αυτό το ανάξιο χέρι μου που τρέμει θα οπλιστεί,
θα σημαδέψει, κι άφοβα το φταίστη θα χτυπήσει.
Κι εγώ, που τόσο επόθησα μια μέρα να ταφώ
σε κάποια θάλασσα βαθιά στις μακρινές Ινδίες,
θα ’χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ
και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες.
[Καββαδίας 1900: 41-42]
Στο ερμηνευτικό σας σχόλιο (200 λέξεων περίπου) να
συσχετίσετε τον τίτλο με το περιεχόμενο του ποιήματος και να γράψετε για τη
συναισθηματική κατάσταση του ποιητικού υποκειμένου.
Μουσική: Γιάννης Σπανός
[2] Μανδράς
(ή Τσενάι) = μεγάλη πόλη της Ινδίας
[3] Σιγκαπούρη = νησιωτική χώρα, νότια της Μαλαισίας
[4] Αλγέρι = πρωτεύουσα της Αλγερίας (= ανάμεσα στο Μαρόκο και την Τυνησία)
[5] Σφαξ = η
2η μεγαλύτερη πόλη/λιμάνι της Τυνησίας
[6] στυγνός
= αυτός που δεν νιώθει ή δεν έχει ευσπλαχνία, λύπηση, συμπόνια. Ο άκαρδος.
2 σχόλια:
Έχω την εντύπωση πως ο Καββαδίας χρησιμοποιεί (δεν τολμώ να πω επινοεί) τον τίτλο ως αντώνυμο του "Mal du pays" που όπως βλέπω στο γαλλικό λεξικό του Κ. Βαρβάτη είναι γνωστή έκφραση που σημαίνει "νοσταλγία". Γι' αυτό θα πρότεινα τη μετάφραση: "Πόθος της αναχώρησης / του απόπλου / του ταξιδιού" ή, σαφέστερα, "Καημός για ταξίδια". Ο Γ. Τράπαλης στο "Γλωσσάρι για το έργο του Νίκου Καββαδία" (σ.81) προτείνει τη μετάφραση: "το πάθος των αναχωρήσεων".
Απόστολε, πολύ σημαντική πληροφορία. Εννοείται ότι θα την υιοθετήσω και θα κάνω στο μέλλον την αλλαγή της σημείωσης. Σε ευχαριστώ από καρδιάς.
Δημοσίευση σχολίου